Quote from สุขภาพและความงาม on มกราคม 5, 2025, 3:39 am

ภาวะพิษจากสารเคมีปัจจุบันพบได้บ่อย. การรักษาต้องทำอย่างถูกต้องและ รีบด่วน เพื่อช่วยให้ผู้ป่วยรอดพ้นจากอันตรายในช่วงวิกฤต, สิ่งสำคัญอันดับแรก ได้แก่การวินิจฉัยว่าผู้ป่วยได้รับอันตรายจากพิษของสารใด, เกิดขึ้นโดยอุบัติเหตุ รู้เท่าไม่ถึงการณ์ จงใจกิน ถูกวางยา หรือจากการประกอบอาชีพ. ความเจ็บป่วย ที่เกิดขึ้นเนื่องจากภาวะพิษเช่นนี้ถือว่าเป็น “คดี” และอยู่ในความรับผิดชอบของสาขา พิษวิทยา ภาควิชานิติเวชศาสตร์, อันดับต่อไปจึงเป็นการรักษา, ซึ่งแบ่งเป็น 2 ระยะคือ การรักษาเบื้องต้น และการรักษาภายหลังจากได้รับผู้ป่วยไว้ในโรงพยาบาล

การวินิจฉัยโรค

การวินิจฉัยโรคต้องกระทำอย่างรวดเร็วทันทีที่พบผู้ป่วย หรือในระหว่างที่ ให้การปฏิบัติรักษาผู้ป่วยในเบื้องต้น, หลักการก็เช่นเดียวกันกับการวินิจฉัยโรคที่มี สาเหตุอย่างอื่น ๆ, แต่มีรายละเอียดในการเก็บข้อมูลดังนี้

1. ประวัติ

ต้องหาข้อมูลต่อไปนี้

ชื่อของสารพิษ อาจเป็นชื่อทางการค้าหรือชื่อสามัญ, เพื่อเป็นแนวทาง ค้นหาว่าเป็นสารจำพวกใดหรือกลุ่มใด และเพื่อจะได้ทราบถึงการออกฤทธิ์หรือพิษที่ เกิดขึ้น

ทางที่สารพิษเข้าสู่ร่างกาย

ปริมาณสารพิษที่ได้รับ ข้อมูลนี้นับว่าสำคัญยิ่ง เพราะจะช่วยพยากรณ์โรค ได้ตั้งแต่เริ่มแรกและช่วยในการวางแผนการรักษาที่เหมาะสม

ระยะเวลาตั้งแต่ได้รับสารพิษและตั้งแต่มีอาการผิดปรกติเกิดขึ้น จนกระทั่ง นำส่งโรงพยาบาลเป็นเวลานานเท่าใด.

ได้รับการปฏิบัติรักษาเบื้องต้น หรือไม่, โดยวิธีการอย่างไร.

อาการผิดปรกติที่เกิดขึ้นโดยละเอียดเป็นลำดับ เพื่อพิจารณาว่าเข้ากันได้ กับอาการพิษจากสารใด.

ในรายที่มีอาการรุนแรงถึงขั้นหมดสติ แพทย์ไม่สามารถซักประวัติได้จาก ผู้ป่วย, ข้อมูลต่าง ๆ ดังกล่าวข้างต้นอาจไม่มีเลย. ในกรณีเช่นนั้นแพทย์จำต้องใช้ ความรู้ความสามารถและหาข้อมูลอย่างอื่นประกอบ

ตัวอย่างสารพิษพร้อมภาชนะที่บรรจุ ถ้าผู้นำส่งหรือญาติสามารถนำมาแสดงก็ง่ายสำหรับแพทย์ที่จะวินิจฉัยได้ถูกต้องและรวดเร็ว เพราะสามารถทราบชื่อ และสูตรทางเคมีได้จากฉลากที่ติดอยู่กับภาชนะที่บรรจุ, หากทราบเพียงชื่อทางการค้า ก็ต้องค้นหาชื่อทางเคมีของสารพิษดังกล่าวนั้น (เอกสารที่เป็นประโยชน์สำหรับค้นชื่อ ทางการค้าสารเคมีปราบศัตรูพืชว่าเป็นกลุ่มใด ตีพิมพ์ในหนังสือ “พิษวิทยาคลินิค : ยาปราบศัตรูพืช” ของโครงการตำรา-ศิริราช, พ.ศ. 2529).

กลิ่นสีและรส สารพิษแต่ละชนิดมีคุณสมบัติประจำแตกต่างกัน, สามารถ นำมาเป็นข้อมูลช่วยการวินิจฉัยได้. ตัวอย่างเช่น พาราไธออน (parathion) ชนิด เข้มข้นมีสีน้ำตาล, กลิ่นเหม็นชวนอาเจียน, เมื่อละลายอยู่ในน้ำล้างกระเพาะอาหาร มีสีเหลืองขุ่น ต่อมากลายเป็นสีขาวขุ่นแล้วค่อย ๆ จางลง, แม้ว่าจะล้างจนกระทั่งน้ำใส แต่กลิ่นยังคงอยู่. ส่วนพาราควอท (paraquat) เป็นน้ำยาสีน้ำเงิน, กลิ่นฉุนเล็กน้อย, รสเผ็ดและขม, ลักษณะสังเกตได้ชัดเจนเพราะผู้ป่วยจากพิษของสารนี้ไม่หมดสติ จึงสามารถบอกถึงรสและสีได้ถูกต้อง. นอกจากนั้นน้ำที่ล้างกระเพาะอาหารจะเป็น สีน้ำเงินและฟ้าตามลำดับ. สารพิษอีกชนิดหนึ่งคือน้ำมันระกำ (methyl salicylate) มี กลิ่นที่แพทย์เคยชินเป็นอย่างดี, เป็นส่วนประกอบที่สำคัญในน้ำมันหรือครีมทาแก้ปวด สารหรือยานวดชนิดนี้มีอันตราย เพราะผู้ป่วยอาจตายได้ถ้าได้รับแม้ปริมาณน้อย เพียง 6 มล.